Mở lối thoát nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Đến nay, Đảng, Nhà nước vẫn xác định vùng lõi nghèo, chậm phát triển của cả nước là vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Vì vậy, nếu vùng dân tộc thiểu số và miền núi phát triển, sẽ góp phần quan trọng vào kết quả thực hiện mục tiêu chung của quốc gia. Cụ thể hóa quan điểm, đường lối, định hướng và nội dung Nghị quyết Đại hội XIII đáp ứng yêu cầu phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, Bình Phước đã có những hướng đi sáng tạo, phù hợp, bảo đảm nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là giảm nghèo bền vững, góp phần vào sự đổi thay của tỉnh và đất nước.
Là một tỉnh có 41 thành phần dân tộc, hơn 19,6% đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua Bình Phước triển khai nhiều chủ trương, chính sách dành cho vùng đồng bào thiểu số, song đời sống của người dân vẫn còn khó khăn. Theo kết quả rà soát chuẩn nghèo đa chiều, đầu năm 2022 trên địa bàn tỉnh còn 4.872 hộ nghèo, chiếm 1,76% trên tổng số hộ dân cả tỉnh. Trong đó, hộ nghèo dân tộc thiểu số (DTTS) là 2.830 hộ, chiếm 58,09% trên tổng số hộ nghèo toàn tỉnh. Cùng các giải pháp giảm nghèo khác, ngày 25-6-2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kết luận số 380 triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Kết luận nêu rõ, phấn đấu tăng mức thu nhập bình quân của người DTTS; giảm hộ nghèo trong đồng bào DTTS mỗi năm từ 1,5 - 2%.
Sau khi chồng qua đời vì bệnh hiểm nghèo, tài sản lớn nhất của gia đình là hơn Tha điều cũng phải bán để trang trải nợ nần, cuộc sống gia đình bà Điểu Thị Vân, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng càng khó khăn. Khảo sát nhu cầu, bà Vân được chính quyền xã hỗ trợ tặng quà, nhu yếu phẩm trong các dịp lễ, tết, mùa giáp hạt; trao tặng 4 con bò sinh sản từ các chương trình khác nhau để thoát nghèo khó.
Hiện nay, gia đình bà không còn là hộ nghèo của xã. Đàn bò sinh trưởng phát triển tốt và đang sinh ra những con bê, tiếp thêm niềm tin, động lực để gia đình bà vươn lên. Bà Vân chia sẻ: Khi tôi nghèo khó, túng thiếu, Nhà nước, chính quyền xã đã quan tâm động viên, hỗ trợ con giống, tặng quà. Giờ không bị thiếu đói nữa, đàn bò được hỗ trợ cũng đã đẻ thêm 2 con. Đó là tài sản lớn để gia đình nỗ lực phấn đấu vươn lên.
Ở huyện biên giới có hơn 36% đồng bào DTTS như Bù Gia Mập, việc trao cần câu hay con cá luôn được lãnh đạo huyện, ban, ngành liên quan và các xã quan tâm, tìm các giải pháp.
Ông Hoàng Cử, Bí thư Đảng ủy xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập, cho biết: Là xã biên giới có 17 thành phần dân tộc với hơn 73% là đồng bào DTTS, những năm qua, chúng tôi đã huy động tổng hợp các nguồn lực để tập trung thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững.
Và câu chuyện “trao cần câu hay cho con cá” luôn được các cấp, các ngành, đoàn thể quan tâm. Trong các nghị quyết liên quan tới công tác giảm nghèo bền vững nói chung, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng, chúng tôi thực hiện linh hoạt cả việc “cho con cá” và “trao cần câu”. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ, hiệu quả việc “trao cần câu” khi cho con giống, nông cụ sản xuất hay mô hình kinh tế để xây dựng tinh thần tự chủ động vươn lên trong đồng bào DTTS.
Năm 2022, tỉnh giao cho huyện Bù Gia Mập giảm 501 hộ nghèo, tương đương 241%, trong đó 286 hộ nghèo là đồng bào DTTS thuộc chương trình 1.000 hộ nghèo của tỉnh. Trong hành trình giảm hộ nghèo đồng bào DTTS, huyện đã khảo sát, cân nhắc hỗ trợ 1.165 nhu cầu phát triển sản xuất, chăn nuôi cho các hộ. Kết quả cuối năm, toàn huyện đã giảm được 508 hộ nghèo, trong đó 370 hộ đồng bào DTTS. Hiện toàn huyện còn 834 hộ nghèo với 571 hộ đồng bào DTTS.
Là huyện biên giới, tỷ lệ đồng bào DTTS chiếm cao, đời sống của người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS còn nhiều khó khăn. Chính vì vậy, giảm nghèo bền vững cho đồng bào DTTS là nhiệm vụ được cả hệ thống chính trị các cấp, các ngành cùng vào cuộc, coi đây là nhiệm vụ chính trị vô cùng quan trọng của địa phương. Mục tiêu năm 2023, toàn huyện giảm 517 hộ nghèo, trong đó 316 hộ nghèo là DTTS.
Trong bài phát biểu tại chương trình “Cả nước chung tay vì người nghèo” năm 2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đặt câu hỏi và phân tích việc “trao cần câu hay cho con cá” trong quan điểm xóa đói giảm nghèo?
Và Thủ tướng Chính phủ cho rằng, cần nhận thức, hành động rõ việc xóa đói giảm nghèo phải làm đồng thời cả hai, tức là vừa cho con cá, đồng thời cả trao cần câu. “Chúng ta cần giúp đỡ vật chất để người nghèo giải quyết được cuộc sống trước mắt. Nhưng ở tầm nhìn xa, chúng ta cần tạo cơ chế, chính sách phù hợp, hiệu quả được ví như “cần câu” lâu dài để người nghèo thoát nghèo bền vững”.
Tại Bình Phước, bên cạnh “trao con cá” vào những dịp đói giáp hạt hay thiên tai, dịch hại, phần lớn đều “trao cần câu” để người dân có điểm tựa vươn lên. Ông Mai Xuân Tuân, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Phước cho biết: Trước đây, chúng ta chọn cách truyền thống là hỗ trợ những đồ dùng thiết yếu, vật dụng cơ bản cho đồng bào DTTS. Tuy nhiên, việc trao “con cá" không mang tính bền vững. Hiện nay, chủ trương “trao cần câu” mong muốn đồng bào DTTS hiểu để chính bản thân ý thức chủ động vươn lên thoát nghèo một cách bền vững.
Sức khỏe không tốt, anh Điểu Linh ở thôn 3, xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập không có khả năng trở thành lao động chính. Thu nhập gia đình vì vậy cũng bị hạn chế. Không công việc ổn định, 3 con nhỏ đang tuổi ăn học nên việc xây một căn nhà kiên cố là ngoài khả năng của gia đình anh Linh. Khảo sát nhu cầu, chính quyền xã Đắk Ơ đã tham mưu vận động xây dựng căn nhà đại đoàn kết trị giá 80 triệu đồng và hỗ trợ học nghề cạo mủ cao su.
Hiện nay, vợ chồng anh Linh đã có tay nghề cạo mủ và nhận khoán cạo vườn cây cao su cho tư nhân với mức thu nhập 7 triệu đồng/tháng. Căn nhà đại đoàn kết cũng đang trong quá trình hoàn thiện. Đó là niềm vui, là động lực cổ vũ gia đình anh Linh vươn lên trong thời gian tới.
Anh Linh chia sẻ: Được xã hỗ trợ xây tặng cho ngôi nhà đại đoàn kết, đào tạo nghề để thoát nghèo, chúng tôi vui mừng lắm! Tôi hứa sẽ cố gắng lao động, làm thêm để cuộc sống ổn định hơn, nhất là sẽ cho các con đi học đầy đủ để sau này có cuộc sống tốt hơn.
Anh Điểu Múp cùng ở thôn 3, xã Đắk Ơ cũng khẳng định: Nhờ Đảng, Nhà nước xây nhà ở, trao con giống, các nông cụ sản xuất mà hiện nay gia đình tôi đã ổn định, thoát khỏi đói nghèo. Hiện cặp bò được hỗ trợ phát triển, sinh trưởng rất tốt. Tôi còn nhận nuôi rẽ (nhận bò người khác để nuôi, sau khi bò mẹ đẻ con, người nuôi sẽ được nhận 1 con) để tăng đàn và tăng nguồn thu nhập cho gia đình.
Năm 2022, với kinh phí 56,5 tỷ đồng, Chương trình giảm 1.000 hộ nghèo DTTS trên địa bàn tỉnh Bình Phước đã trao tặng, hỗ trợ 3.433 nhu cầu cho 1.166 hộ nghèo DTTS về đất ở, xây nhà, sửa nhà, xây nhà vệ sinh, nước sinh hoạt, ti vi, vay vốn ưu đãi và hỗ trợ nhu cầu tạo việc làm (chăn nuôi, trồng trọt, nông cụ, xe máy) đạt 96,8%.
Trong đó, tập trung ở các nhu cầu về nhà ở, trao tặng cây, con giống để hộ nghèo DTTS phát triển kinh tế, ổn định đời sống. Chương trình đặc thù giảm 1.000 hộ nghèo trong vùng đồng bào DTTS Bình Phước triển khai từ năm 2019 đã chứng minh được tính đúng đắn, giảm nghèo thực chất cho nhiều hộ đồng bào DTTS, rút ngắn khoảng cách chênh lệch giàu nghèo giữa các địa phương trong tỉnh.
Ông Lý Trọng Nhân, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh cho biết thêm: Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 1 từ năm 2022 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh đã và đang triển khai thực hiện. Mục tiêu chương trình nêu rõ: Khai thác tiềm năng, lợi thế của các địa phương trong tỉnh, đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm. bảo an sinh xã hội; giảm nghèo bền vững, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống so với vùng phát triển; giảm dần địa bàn đặc biệt khó khăn; quy hoạch, sắp xếp ổn định dân cư, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, liên vùng, liên kết với các vùng phát triển; cải thiện rõ rệt đời sống của nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số; phát triển toàn diện giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động là người dân tộc thiểu số (DTTS); xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu đi đôi với giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội củng cố tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Khảo sát nhu cầu, bám sát thực tiễn, giai đoạn 1 của chuong trình sẽ giải quyết đất ở cho 906 hộ; hỗ trợ nhà ở cho 2.628 hộ; hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề, sinh kế, giải quyết việc làm cho 5.017 hộ; giải quyết nước sinh hoạt phân tán cho 3.500 hộ; đầu tư xây dựng 10 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung ở xã chưa có công trình nước sinh hoạt tập trung; hỗ trợ kéo điện sinh hoạt cho 960 hội xây dựng nhà vệ sinh cho 768 hộ.
Phương án trong chương trình cũng hỗ trợ cho 8.748 hộ được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất bằng 50% lãi suất cho vay hộ nghèo và thời hạn vay tối đa là 15 năm để mua đất ở, xây dựng nhà ở và phát triển sản xuất, chăn nuôi, dịch vụ; đào tạo nghề cho khoảng 1.000 người; tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho khoảng 450 hộ đồng bào DTTS và hộ dân tộc Kinh nghèo, cận nghèo ở xã đặc biệt khó khăn....
Cùng với thực hiện đồng bộ các giải pháp giảm nghèo, nâng cao đời sống kinh tế, văn hóa vùng đồng bào DTTS, chương trình cũng đặt mục tiêu xây dựng tối thiểu 50km đường nông thôn bằng hình thức nhựa hóa, bê tông hay cứng hóa phục vụ sản xuất, đời sống nhân dân; xây dựng 5 công trình điện.
Thực hiện hỗ trợ đầu tư xây dựng 100% thiết chế văn hóa, thể thao tại các thôn, ấp vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đồng thời với cơ sở hạ tầng, chương trình sẽ đầu tư bảo tồn 2 làng truyền thống tiêu biểu của các DTTS gắn với phát triển du lịch; bảo tồn 3 lễ hội truyền thống tiêu biểu; nghiên cứu, phục dựng, bảo tồn 3 chương trình phát triển văn hóa phi vật thể; hỗ trợ 30 đội văn nghệ được thành lập tại nhà văn hóa khu thể thao thôn, ấp vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Nguồn tin: Báo Bình Phước